مناهج

نظرسنجی سنن حوزوی

مناهج
نگرش ها و دغدغه های حوزه و روحانیت

طبقه بندی موضوعی

۲۶ مطلب در ارديبهشت ۱۳۹۹ ثبت شده است

روحانی خانواده

۱۳
ارديبهشت


 طرح تبلیغی ماه مبارک رمضان (ویژه ایام کرونا)
 سید محیط حسینی کوهساری

 در طول تاریخ انقلاب، تبلیغ حوزویان فراز و فرودهایی داشته، اما هیچگاه تعطیل نشده است، بخصوص در ماه محرم و صفر و ماه مبارک رمضان، که با آداب و رسوم و عزا و شادی مردم هم عجین شده است.
امسال بخاطر شیوع کرونا و محدودیت‌هایی که در برگزاری تجمعات وجود دارد، از یکسو تبعیت از دستورات بهداشتی ضروری است و از سوی دیگر تعطیلی کامل تبلیغ ماه مبارک رمضان، می‌تواند آسیب‌ها و کاستی‌های معنوی برای خانواده‌ها و جامعه به همراه داشته باشد، لذا در این طرح تبلیغی ویژه ماه مبارک رمضان در ایام کرونا، سعی شده است بین تبلیغ و تبعیت از دستورات بهداشتی، جمع صورت گیرد.

 هدف از این طرح، بهره‌مندی همه‌ی خانواده‌ها از برکات تبلیغی ماه مبارک رمضان با توجه به محدویت‌های بیماری کرونا و نیز عدم تعطیلی فریضه‌ی مقدس تبلیغ رمضانی و نیز استفاده‌ی بهتر خانواده‌ها از فواید گوناگون تبلیغ در ایامی است که به خاطر کرونا، در منزل به سر می‌برند.

〰️〰️〰️〰️〰️

  • صادقی

درباره امام جمعه ایرانشهر
 علی مهدیان

بر خلاف همه اظهار نظرهایی که درباره رفتار امام جمعه ایرانشهر با کارگران بیان شده، من می‌خواهم زاویه دیگری را طرح و بحث کنم.

 حدود دوازده سیزده سال پیش، در خیابان‌های قم دنبال خانه‌ای اجاره‌ای بودم. برای ما طلبه ها خیلی سخت است دنبال خانه اجاره‌ای گشتن. آنهم با خانواده، بدون ماشین و وسیله، تازه اگر هم پیدا کردیم میترسیم که صاحبخانه سر سال می‌خواهد چه کند. ما پول زیادی به عنوان شهریه نمی‌گیریم. با این پول باید درس خواند و زندگی گذراند و کرایه خانه داد؛ سخت است خصوصا در ابتدای طلبگی.

 آن شب مشاور املاکی گفت زیر زمینی را می‌خواهم معرفی کنم. این را ببینی می‌پسندی. زیر زمین را دیدم اما صاحب خانه بیشتر از خانه به دلم نشست. حاج آقایی سید که با آرام و متین و با محبت برخورد می‌کرد. گفتم حاج آقا پول رهن خانه‌ام آماده نیست. گفت ایرادی ندارد بیایید و بنشینید. نگران نباشید مهمان مایید ان‌شاءالله از اینجا هم به خانه خودتان سفر کنید.

 آن صاحب خانه همین سید ابطحی بود. امام جمعه‌ای که رفتارش با کارگران ایرانشهری حاشیه‌ساز شد. بر خلاف دیگر خانه‌های اجاره‌ای چند سالی آنجا ماندیم؛ هم مهربان بودند و هم منصف. بعد هم ندیدمش تا امروز.

 صاحبخانه ما کم‌حرف بود. تعاملش با دیگران کم بود احساس می‌کردم کمی خجالتی است وقتی متوجه شدم که او امام جمعه شده تعجب کردم. خیلی تعجب کردم. چون فکر نمی‌کردم اهل کر و فر باشد یا اهل تعامل و رفاقت با مردم. اصلا نمی‌دانم انتخاب او درست بود یا نه.

 اما یقین دارم او در دلش از سر محبت و لطف و کرامت با کارگران برخورد کرده چون اخلاقش را می‌شناسم. ولی از طرفی یقین دارم ما طلبه‌ها مهارت ارتباط با مردم را تمرین نکرده‌ایم. ما طلبه‌ها مهارت حضور مقابل رسانه‌ها را نیز تمرین نکرده‌ایم. تواضع هم از جنس روحیه و اخلاق است هم یک آداب و رفتار اجتماعی است. این دومی را باید آموخت و تمرین کرد. و الا اینطور بهانه‌هایی را به دست دشمن نانجیب خواهیم داد.

 سید ابطحی بزرگوار را احترام می‌کنم و این استعفای او را نیز دلیل بزرگواریش می‌بینم. اما رفقا! در قضاوتهایمان درباره آدمها خیلی عجول و گاهی بی‌تقواییم. مراقب باشیم با چند دقیقه فیلم دیگران را راحت قضاوت نکنیم.

  • صادقی

دکتر مرندی، رئیس فرهنگستان علوم پزشکی

 از آنجا که احتمال انتقال بیماری کرونا از این طریق در قیاس با سایر مصادیق، بسیار کمتر است در صورتی که صلاح می‌دانید دستور فرمایید از همین روزها حداقل صحن‌های حرم مطهر و مساجد را با رعایت شرایط بهداشتی و فاصله‌گذاری به روی مردم مؤمن باز کنند.

 در صورتی که صلاح می‌دانید دستور فرمایید وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، آموزش کوتاه‌مدتی جهت #طلاب محترم که برای تبلیغات مذهبی به اقصا نقاط کشور اعزام می‌شوند ارائه کنند تا نامبردگان در ضمن مأموریت‌های مذهبی به آموزش بهداشت مردم نیز بپردازند.

 ۲ اردیبهشت ۱۳۹۹

 مناهج:
اگر نهادهای تبلیغی، همین نگاه دکتر مرندی را داشتند و با ستاد ملی مبارزه با کرونا و وزارت بهداشت، رایزنی می‌کردند آیا بازهم ساده‌ترین راه (تعطیلی تبلیغ) اتخاذ می‌شد؟!

آیا امکان نداشت امسال طلاب، هم مبلغ دین باشند هم مبلغ سلامت؟!

  • صادقی

 «مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی حوزه علمیه» بر اساس وظیفۀ ذاتی خود، پس از تحقیق و تفحص بسیار از پزشکان حاذق در رشته‌های مختلف علمی و برپایی جلسات متعدد با برخی از مسئولان اجرایی «ستاد ملی مبارزه با کرونا»، اساتید دانشگاه علوم پزشکی قم، ریاست محترم فرهنگستان علوم پزشکی و همکاران ایشان و افراد متخصص و فوق تخصص انواع بیماری‌‌های مربوط به کرونا و اظهار نظر آنان و شناخت دقیق موضوع بیماری کرونا و تأثیر آن بر روزه‌‌داری و به استناد فتوای رهبر معظم انقلاب اسلامی آیت‌الله ‌‌‌العظمی خامنه‌ای(دامت برکاته) و برخی دیگر از مراجع معظم تقلید(دامت برکاتهم)، وظیفه مؤمنان نسبت به روزه‌داری در سال جاری را به شرح ذیل اعلام می‌دارد:

1 افرادی که از توانایی و سلامت جسمی برخوردارند، همچون سال‌های گذشته ضمن مراعات توصیه‌های بهداشتی مسئولان و متخصصان امر، واجب است فریضه روزه ماه رمضان را بجای آورند.

2 کسانی که مبتلای به بیماری کرونا هستند، با توجه به لزوم مراعات توصیه‌های پزشکی و مراقبت‌های ویژه و عدم توانایی روزه‌داری، بالطبع روزه بر آنها واجب نیست.

3 کسانی که به بیماری کرونا مبتلا بوده‌اند و به لطف خدا، بهبود یافته‌اند؛ اگر روزه برای آنها ضرر داشته باشد، نباید روزه بگیرند؛ و چنانچه توانایی روزه داشته باشند و برایشان ضرر نداشته باشد، روزه واجب است؛ و درصورت شک، به نظر پزشک متخصص مورد اطمینان عمل کنند.

4 کسانی که از سلامت و توانایی کامل برخوردار نیستند هرچند مبتلا به بیماری کرونا هم نبوده ولی دچار بیماری دیگری می‌باشند، اگر روزه برای آنها ضرر دارد، نباید روزه بگیرند. بدیهی است بیماران غیر کرونایی؛ (همچون دیابت، فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی ـ عروقی) و در سنین بالا هستند باید مراقبت زیادی از خود داشته باشند؛ چون به گفته پزشکان متخصص احتمال ابتلا به بیماری کرونا و خطر آن در مورد آنان قوی‌تر است؛ روزه بر آنها واجب نیست؛ مگر آنکه مطمئن باشند روزه بر ایشان هیچگونه ضرری ندارد یا پزشک متخصص و مورد اطمینان اینگونه نظر دهد.

 تبیین خوف ابتلا به کرونا
امّا درمورد خوف ابتلای به بیماری کرونا که در فتوای برخی از مراجع تقلید نیز به آن اشاره شده؛ یادآوری سه نکته حائز اهمیت است:

 اولاً: ترس از مبتلا شدن به بیماری کرونا باید مستند به روزه گرفتن باشد؛ پس اگر خوف، ارتباطی به روزه نداشته باشد و در غیر ماه رمضان هم که بنای روزه‌داری نیست، چنین خوفی وجود داشته باشد، این خوف اعتباری ندارد و مجوز روزه خواری نیست؛

 ثانیا: ترس باید منشأ عقلایی داشته باشد؛ یعنی عقلای این امر، باید این خوف را معتبر بدانند؛ یعنی روزه را سبب ابتلای به بیماری کرونا یا عدم بهبودی آن یا طول کشیدن درمان یا شدت آن یا بازگشت آن بدانند. در حالی که پزشکان حاذق نظری غیر از این دارند و مدعی هستند که روزه برای افراد سالم نه تنها سبب تضعیف سیستم دفاعی بدن نمی‌شود، بلکه سبب تقویت آن نیز خواهد شد. لذا افراد سالم باید روزه بگیرند و ترس از ابتلای به بیماری کرونا که روزه سبب آن نیست مجوز روزه‌خواری نمی‌شود؛ به ویژه اگر سبب ترس، اخبار و شایعات بی پایه و اساس باشد؛

 ثالثاً: چنانچه شخص خاصی بداند یا احتمال عقلایی بدهد که روزه گرفتن برای او ضرر دارد (به همان تفصیل و توضیحی که گفته شد) نه تنها روزه بر او واجب نیست بلکه صحیح هم نخواهد بود و این یقین یا احتمال شخص، مجوز روزه خواری برای عموم نیست.

 توجه! چنانچه فرد یا افرادی به هر دلیلی روزه بر آنها واجب نباشد، شرعاً مجاز به روزه خواری علنی در ملأ عام نیستند و این عمل حتی برای افراد معذور نیز حرام قطعی است.

والسلام علی من اتبع الهدی
 مؤسسه موضوع‌شناسی احکام فقهی
https://b2n.ir/201177

〰️〰️〰️〰️〰️
 #تبلیغ_کرونایی_رمضان
#راهنمای_مبلغین_و_مردم

@Manahejj

  • صادقی

 بیش از دو ماه است که به سبب شیوع بیماری #کرونا مراکز معنوی اجتماعی مسلمانان در اکثر کشورهای اسلامی و در کشور عزیزمان ایران به توصیه مسئولان اجرایی و بهداشتی کشور، به روی مؤمنان و مشتاقان بسته شده است. مردم نیز از باب وظیفه قانونی و شرعی، محرومیت از عبادت در مساجد و زیارت مشاهد را تحمل کردند؛ ولی برای بازگشایی این اماکن مقدس لحظه‌شماری می‌کنند و با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان انتظار آنان بیشتر شده و مسئولان امر نیز در پی راه حلی برای این مشکل هستند.

 از این‌رو مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی حوزه علمیه، بر اساس وظیفه ذاتی خود پس از بررسی ملاک‌های شرعی و فتاوای مراجع عظام تقلید، موضوع شناسی مسأله را طی جلساتی با کارشناسان فقهی، پزشکی، تبلیغی و صاحب‌نظران و همکاری دفتر مقام معظم رهبری، معاونت تبلیغ حوزه علمیه، دفتر مطالعات پژوهش‌ها و ارتباطات حوزویِ مرکز رسیدگی به امور مساجد، دبیرخانه انجمن‌های علمی حوزه علمیه، ستاد ملی مبارزه با کرونا، دانشگاه علوم پزشکی و ستاد ترویج احکام دین، مسائل فقهی مرتبط را با عنایت به فتاوای مراجع معظم تقلید و مراعات احتیاط به شرح ذیل اعلام می‌دارد:

 مراعات دستور العمل‌های ابلاغی از مراجع ذیصلاح برای نحوه بازگشایی مساجد و اماکن مذهبی لازم و ضروری است.

 نماز خواندن با ماسک و دستکش اشکال ندارد و خللی به نماز وارد نمی‌کند.

 برای ورود به مسجد مستحب است انسان با وضو باشد؛ لذا با توجه به توصیه‌های بهداشتی، مؤمنین در منزل وضو بگیرند و مهر، تسبیح، سجاده و کتاب دعای مورد نیازشان را همراه داشته باشند.

 سجده بر سنگ اشکال ندارد. لذا چنانچه به جهت مراعات مسائل بهداشتی وسهولت در شستشوی آن، در برخی مساجد به جای تربت، سنگ‌های مخصوص در اختیار نمازگزاران قرار گیرد، می‌توان بر آن نیز سجده کرد.

 برگزاری نماز جماعت در دو نوبت با فاصله زمانی، در دو صورت اشکال ندارد:
الف) امام جماعت متعدد باشند؛ یعنی امام نماز جماعت اول و دوم دو نفر باشند.
ب) مأمومینی که در نماز جماعت اول شرکت داشته‌اند، با مأمومین نماز دوم متفاوت باشند؛ هرچند امام جماعت یک نفر باشد.

 اعاده نماز برای امام جماعت در صورتی که مأمومین نماز دوم غیر از نماز اول باشند مانعی ندارد و خواندن نماز قضا هم توسط امام جماعت اشکال ندارد ولی نماز قضاء امام جماعت باید قطعی باشد نه احتیاطی.

مواد ضد عفونی کننده و الکل‌هایی که برای ضدعفونی مساجد به‌کار می‌رود طبق نظر کارشناسان، از نوع الکل مُسکر نیست؛ لذا محکوم به طهارت است و در فرض شک هم حکم به طهارت می شود.

علاوه بر استحباب مراعات حال أضعف مأمومین در نماز، نسبت به تعقیبات نماز هم با توجه به توصیه¬های بهداشتی، به أقلّ مقدار مستحب اکتفا شود.

 از آنجا که خواندن نماز مستحب در حال راه رفتن هم جایز و صحیح می‌باشد، ائمه جماعات مومنان را نسبت به اصل مسئله و کیفیت خواندن آن راهنمایی فرمایند تا توقف در مسجد کوتاه‌تر باشد و از ابتلای به بیماری کرونا یا انتشار آن جلوگیری شود.

 چنانکه افطاری دادن در مسجد از سوی مسئولان در حال حاضر ممنوع باشد و افرادی قصد افطاری دادن داشته باشند مسئله چند صورت دارد:
الف) اگر افطاری دادن در مسجد بر آنها به واسطه نذر و امثال آن واجب نشده باشد، می‌توانند در مصارف خیر دیگر یا کمک به مستمندان هزینه کنند.
ب) اگر به ‌واسطه نذر و امثال آن، افطاری دادن در مسجد واجب شده باشد، چنانچه مقیّد به ماه رمضان سال جاری نباشد، یا نذر هرساله نباشد، می‌توانند در سال‌های آینده اقدام کنند.
ج) اگر نذر مقید به ماه رمضان و درون مسجد و مقید به سال جاری بوده ولی ممکن نشود، عمل به نذر واجب نیست؛ لذا احتیاط آن است که در مصارف خیر دیگری که نزدیک به مورد نذر باشد هزینه کنند؛ مثلاً غذا را بین روزه‌داران بیرون از مسجد توزیع کنند. (بدون تجمع در یک محل)

 مراعات فاصله فیزیکی با افراد دیگر در این شرایط هنگام برپایی نماز جماعت، لازم و مورد تأکید است. بنابراین اساس، فاصله نمازگزار از محل سجده نسبت به فردی که در صف جلو ایستاده، تا یک متر اشکال ندارد. (که درنتیجه از محل ایستادن خود تا محل ایستادن فرد جلو، بیش از دو متر خواهد بود.) فاصله نمازگزار با کسانی که در طرفین وی ایستاده‌اند نیز تا یک متر اشکال ندارد. (به شکل تصویر پیوست)

〰️〰️〰️〰️〰️
 #تبلیغ_کرونایی_رمضان
#پروتکلهای_بهداشتی
#بازگشایی_مساجد

@Manahejj

  • صادقی

علی مهدوی

 طبق اعلام ستاد ملی مبارزه با کرونا، مساجد و مشاهد مشرفه در شهرهایی که طبق آمار وزارت بهداشت، وضعیت سفید دارند (بیش از ۲۰۰ شهر در کشور) بازگشایی می‌شود.
از طرفی این خبر، موجب مسرت مؤمنین شده است و به معنای فرصتی مهم در شرایط کرونایی و خانه‌نشینی برای کسب فیوضات ماه مبارک رمضان است؛ از دیگرسو لازم است حساسیت‌های لازم تدبیر شود تا این فرصت ارزشمند تبدیل به تهدیدی از جانب مغرضین نشود.

 اگر مساجد و مشاهد مشرفه پروتکل‌های بهداشتی تعیین‌شده را رعایت کنند قطعا جای هیچ نگرانی نخواهد بود؛ اما اگر در این میان، عده‌ای نادانسته یا عامدانه سعی کنند این پروتکل‌ها و قوانین وضع‌شده بهداشتی را نادیده بگیرند و بهانه به دست دشمنان بدهند و با سلامتی مؤمنین بازی کنند، به تعبیر قرآن کریم «سعی در خرابی معنوی مساجد» داشته و مصداق آیه ۱۱۴ سوره مبارکه بقره خواهند بود.

 در شرایط کنونی، متولیان مساجد و مؤمنین نمازگزار بایستی مراقب تبعات اقدامات ضدبهداشتی جاهلان یا مغرضان باشند چراکه:

1 در عصر رسانه قرار داریم و رسانه‌ها می‌توانند از کاه، کوه بسازند. فقط کافی است کلیپی کوتاه از تجمع مؤمنین -بدون رعایت پروتکل‌ها- در یک مسجد در نقطه ای از کشور، به فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی راه یابد و اتفاقا فردای آن روز وضعیت سفید آن شهر تبدیل به وضعیت زرد یا قرمز شود، در این فضا به سرعت سم‌پاشی رسانه‌ها علیه مساجد و تجمعات مذهبی آغاز خواهد شد. در عصر دیجیتال، هر اقدام اشتباه ما، فقط متوجه ما و شهر و محله ما نخواهد بود؛ بلکه می‌تواند موجی منفی علیه اساس دین و مذهب، ایجاد کند.

2یادمان باشد رهبر معظم انقلاب فرمودند هرکاری که موجب انتشار این بیماری شود «سیئه» است و رعایت دستورات بهداشتی «واجب شرعی» است. بنابراین به اظهارنظر افراد غیر متخصص یا بی‌اعتنا به مسائل بهداشتی نه تنها توجه نکنیم؛ بلکه حتی لازم است به عنوان نهی از منکر، به این موضوع ورود کنیم.
رهبر معظم انقلاب حدود شش بار تأکید فرمودند نکات بهداشتی که ستاد ملی مبارزه با کرونا تعیین و به صورت قطعی اعلام می‌کند، لازم الاجراست و توسط همگان بایستی رعایت شود.

3 دو گروه در این شرایط می‌توانند «فرصت رمضانی مؤمنین» را تبدیل به تهدیدی از طرف مغرضان کنند، نخست گروهی که از روی بی‌خیالی یا خوش‌خیالی به توصیه‌های ایمنی و بهداشتی بی‌اعتنایی می‌کنند و خود را ایمن از هرگونه بیماری می‌دانند و دوم گروهی که با ادعای «طب‌های جایگزین» از أساس، خطر بیماری کرونا را زیر سوال می برند و با ادعای پیشگیری و درمان‌های «انحصاری» مردم را به بی‌راهه می‌کشانند و از «تبعیت» از دستورات بهداشتی باز می‌دارند.
این دو طیف خطرناک ممکن است از هر دستاویز قرآنی یا حدیثی یا فرا درمانی و... برای اثبات ادعاهای باطل خود سوء استفاده کنند و موجب گسترش بیماری و بدنامی مساجد و تجمعات مذهبی در عصر رسانه شوند.
ناگفته نماند نگارنده، منکر تأثیرات مثبت درمان‌های طب سنتی نیست؛ اما نوع ورود به مسأله، بسیار مهم و حائز اهمیت است.

4 ممکن است کسی بگوید برخی پاساژها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای، دستورات بهداشتی را رعایت نمی‌کنند، پس مؤمنین چرا باید رعایت کنند؟
ناگفته پیداست اگر کسانی دستورات شرعی و قانونی را رعایت نکنند، مجوزی برای تخطی ما از این احکام و دستورات نمی‌شود. لذا این شرایط، آزمونی برای همه مؤمنین و متولیان است تا میزان تبعیت خود از دستورات ولی فقیه را به منصه ظهور برسانیم.

 امید است این بار هم نقشه «توطئه بدخواهان و جهل مدعیان» نقش بر آب شود و همه ما با رعایت قوانین و مقررات بهداشتی، مصداق بارز این آیه مبارکه باشیم: «إِنَّمَا یَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ ءَامَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الاَخِرِ وَ أَقَامَ الصَّلَوةَ وَ ءَاتىَ الزَّکَوةَ وَ لَمْ یخشَ إِلَّا اللَّهَ فَعَسىَ أُوْلَئکَ أَن یَکُونُواْ مِنَ الْمُهْتَدِین» (توبه/ ۱۸)

〰️〰️〰️〰️〰️
 #تبلیغ_کرونایی_رمضان
#پروتکلهای_بهداشتی
#بازگشایی_مساجد

@Manahejj

  • صادقی