مناهج

نظرسنجی سنن حوزوی

مناهج
نگرش ها و دغدغه های حوزه و روحانیت

طبقه بندی موضوعی

۳۸ مطلب در مرداد ۱۴۰۱ ثبت شده است

🖋 هادی چیت ساز

🔸 بهترین مدل کار برای جهاد تبیین، کار تشکیلاتی و تیمی است. 

اما چرا تشکیلات اولویت و بلکه ضرورت دارد؟

۱_ کارهای ساده و سطحی را می‌توان یک نفره انجام داد، اما کارهای بزرگ، تأثیرگذار و ماندگار فقط در قالب تشکیلات انجام‌پذیر است.

بگذارید مقایسه‌ای ساده انجام دهیم. فرض کنید پنج نفر قصد ورود به عرصه جهاد تبیین دارند. هرکدام با راه اندازی کانالی، با سلیقه خودشان مطالبی بارگزاری کنند؛ با روزی یکی دو ساعت می‌‌توان مطالب ساده‌ای در سطح روزمرگی و واکنش عادی به مسائل روز داشت.

اما اگر همین پنج نفر تبدیل به تیم شوند، می‌توانند درباره هر مسئله‌ای یک یا چند محتوای قوی تولید کنند که برای هزاران نفر قابل استفاده است. 

۲_ همفکری، ایده‌پردازی و خلاقیت در تشکیلات بیشتر از کارهای انفرادی است، بلکه اصلا قابل مقایسه نیست.

۳_ تشکیلات، خستگی کمتر و تولید بیشتر دارد. این مسئله به تنهایی عاملی بزرگ برای روند بهتر و پرقدرت است.

۴_ تداوم کار؛ اگر برای کسی مشکلی پیش بیاید، رسانه و فعالیتش هم تعطیل می‌‌شود. اما در تشکیلات با غیبت کسی کار ادامه پیدا می‌کند.

۵_ کسب تجربه؛ بسیاری از افراد کم تجربه که دغدغه تبیین دارند، در قالب تشکیلات می‌توانند هم‌افزایی خوبی داشته باشند و تجربه کسب کنند برای کارهای بزرگتر. 

۶_ چینش افراد در بهترین نقطه؛ در تشکیلات هرکسی کار خودش را بهترین شکل انجام می‌دهد و خروجی آن یک اثر قوی است.

کسی نویسنده خوبی است ولی در طراحی ذوق چندانی ندارد. دیگری طراح خوبی است ولی دستش به قلم نمی‌رود. اگر هرکدام جداگانه کار کنند خروجی کارشان خوب نخواهد شد ولی در تشکیلات ضعف‌های همدیگر را می‌پوشانند و بر نقاط قوت و نشاط یکدیگر می‌افزایند.

۷_ کارهای انفرادی با کمترین مشکلات و موانع از بین می‌روند، اما کارهای تشکیلاتی حتی بزرگترین مشکلات هم نمی‌تواند آنها را متوقف کند.

❇️ سخن درباره اهمیت و اولویت کار تشکیلاتی بیش از این موارد است. در کمال تعجب، علت ناکامی بسیاری از افراد در عرصه جهاد تبیین، کار انفرادی است.

معمولا گام‌های اول برداشته نمی‌شود، یا اگر فعالیتی را هم آغاز کنند، ضعیف و کسل‌کننده است.

  • صادقی

✍ صالح رحمتی

🔹روشن است که یک فساد اقتصادی سنگین و گسترده، نمی‌تواند زیبایی خاصی داشته باشد، اما آنچه که در اطراف ماجرای کشف فساد می‌تواند جهت حسن و زیبایی یا جهت قبح و زشتی ببخشد، افعال و رفتارهایی است که از انسانها سر میزند. در این ماجرا چگونه رفتار شد؟

۱. آن نهادی که کاشف این تخلفات مالی گسترده بود و ابایی از طرح و بیان آن نداشت، مجلس شورای اسلامی با استفاده از حق تحقیق و تفحص در امور کشوری است. حقی که ریشه در متن قانون اساسی دارد و در اصل ۷۶ گنجانده شده است: «مجلس شورای اسلامی حق تحقیق و تفحص در تمام امور کشور را دارد.» مجلس شورای اسلامی می‌توانست از این حق خود صرف نظر نموده و آن را استیفاء نکند، لیکن این حق را تکلیف خود دانسته، در موضوعی بسیار مهم و در مصداقی کاملاً دردسرساز (شرکت فولاد مبارکه) وارد میدان شده و تحقیق و تفحص خود را انجام داده و گزارش تفصیلی آن را نیز در اختیار عموم می گذارد. و این اقدام، جهت محسنه و زیبایی چنین واقعه‌ای است، ‌و همین واقعیت است که نافی فساد سیستماتیک می‌باشد.

۲. کشف این فساد سنگین، متکی بر استفاده از ظرفیتی بود که در متن قانون اساسی جمهوری اسلامی قرار داشت. این سخن، به این معناست که جمهوری اسلامی، در متن قانون اساسی به دنبال بستن راه‌های فساد و انحراف بوده و یکی از ابزارها را تحقیق و تفحص مجلس و نمایندگان مردم قرار داده، تا علاوه بر نهادهای نظارتی و امنیتی، مردم نیز بتوانند با استفاده از ظرفیت نمایندگان خویش و از طریق قانون، در پستوی شرکتها و اموال انباشته دولتی سرک کشیده و از خفایا و زوایای امور آگاه گردند. و این چنین ظرفیتی در متن قانون اساسی، دلها را امیدوار به آینده پیش‌روی می‌نماید.

۳. و اما وقوع چنین فساد گسترده ای، فارغ از اینکه چه کسانی و با چه عملکردی درگیر ماجرای فساد بوده اند، عاملی مهم و اساسی دارد که در غوغای این ایام باید بدان توجه نمود. و ای بسا با توجه به این عامل است که برخی از کسانی که صدایشان بلند شده و در موضع طلبکاری نشسته اند، باید آرام گرفته و پاسخگو باشند. 

به نظر می‌رسد، جهت قبیحه و زشتی در این ماجرا - علاوه بر آلودگی شرکت به فساد گسترده- تحقق همان چیزی است که قرآن کریم از آن نهی کرده و سیره علوی از آن بری بود. 

خداوند متعال می‌فرماید:

«ما أَفاءَ اللَّهُ عَلى‏ رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرى‏ فَلِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبى‏ وَ الْیَتامى‏ وَ الْمَساکینِ وَ ابْنِ السَّبیلِ کَیْ لا یَکُونَ دُولَةً بَیْنَ الْأَغْنِیاءِ مِنْکُمْ‏»۱

«ثروتی را که خداوند به رسولش بازگردانید، برای خدا و رسول و ذی القربی و یتیمان و مساکین و در راه ماندگان است تا آن ثروت، در میان اغنیاء نچرخد.»

براساس آیه شریفه، قرار بر این بود که هر آنچه فیء است به فقرا و مساکین برسد، اما شرکت فولاد مبارکه، با چنبره زدن بر ثروت ملی و دستیابی به زنجیره مالکیت کامل بر تولید فولاد از معدن تا نورد، این ثروت را در میان اغنیاء دست به دست می‌گرداند، و برای حفظ این ثروت نیز، مبتلا به چه تخلفات مالی گسترده‌ای می‌شود. 

در حدیثى از پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) آمده است: «هفت گروه را من و همه پیامبران که دعاى آنها در پیشگاه خدا مقبول است، لعن و نفرین کرده‌ایم یک گروه از آنها کسانى هستند که بیت المال را اختصاص به خود مى‌دهند: «المستأثر بالفى‌ء».۲

🔹سخن این است که: تا زمانی که در ساختارسازیهای اقتصادی از اصول قرآنی و طریقت علوی اجتناب ورزیده و نگاهمان به علم اقتصاد ورشکسته لیبرال باشد، امیدی به رهایی از دام چنین فسادهایی نیست. باید از سرچشمه آغاز نمود و تقنین نظام اقتصادی را مبتنی بر اندیشه اسلامی، بازتعریف کرده و ساختارها اقتصادی را براساس قانون اقتصادی اسلامی از نو نوشت. 

در عین امیدواری به ظرفیت غنی قانون اساسی، باید به بازسازی اساسی در ساختارهای اقتصادی روی آورد و در غوغای کشف فساد، نباید راه گم نموده و درگیر حواشی شد. همین ایام، مجلس محترم شورای اسلامی درگیر اصلاح قانون بانکی است. میدانیم که نظام بانکی نیز یکی از مناشی جریان فساد در کشور است. اگر در این فرآیند اصلاح نیز به اصول قرآنی توجه نگردد و به رفع دو معضل اساسی معاملات صوری و انباشت سرمایه، فکری نشود باز هم باید شاهد تولید فساد بانکی بود.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖

۱. حشر، آیه ۷

۲. کنز العمال، ج۱۶، ص۹۰

  • صادقی

🔸 حوزه‌های علمیه باید این قابلیت‌ها را در خودشان فراهم بکنند؛ قابلیت سینه به سینه شدن، مواجه‌شدن با این لشکر بی‌تعداد عظیم دشمنی و دشمن که به سمت ایمان مردم، به سمت اعتقادات مردم، به سمت سلامت نفس مردم، به سمت عفت جوانان سرازیر می‌شود.

 

  • صادقی

📝 محمد حق پرست

🔸 بعضی درخت‌ها بعد از سه چهار سال، شروع به میوه‌دهی می‌کنند اما باغبان شاخه‌های کوچک آنها را بریده و میوه‌هایشان را زود جدا می‌کند چون رشد درخت را عقب می‌اندازد. 

این درخت قرار نیست در چهارسالگی میوه بدهد، بلکه بعد از ده سال باید درختی تنومند شود و آنگاه سی سال میوه پربار بدهد. 

اما اگر هرس به موقع و مراقبت باغبان نباشد، درختی ضعیف رشد می‌کند بدون باردهی مناسب. 

🔹 حکایت میوه‌دهی زودهنگام نهال و هرس باغبان تا زمان تنومندی، همان حکایت احساس مسئولیت زودهنگام برخی طلاب است که در تبلیغ عجله می‌کنند و رشد علمی‌شان متوقف می‌شود. 

معمولا دلگرم به چند نتیجه مختصر می‌شوند بدون اینکه مایه علمی و مهارتی خودشان را ارتقا بخشند. 

🔹 طلبه‌ای که هنوز سواد کافی در آیات و روایات ندارد، مبلغ دین می‌شود و به خیال خودش مایه کافی را دارد. اما این شروع ماجراست. 

اضافه کنید به این احساس مسئولیت، فشارهای اقتصادی به طلبه و درآمد مختصری که از این تبلیغ‌ها گاهی عائدش می‌شود. نتیجه‌‌ اینکه طلبه در نقطه‌ای کم‌عمق متوقف شده و اگر بخواهد رشد کند زحمت مضاعفی خواهد داشت. 

🔹 توقف رشد علمی و سطحی شدن طلاب، آفتی بوده که از قدیم در حوزه وجود داشته و امروز بخاطر وسوسه‌های تبلیغات مجازی و مشکلات معیشتی بدتر شده است.

🔹 طلاب امروز نیاز به مربیانی دارند که راهنمای ایشان برای عبور از تله‌های موفقیت‌های کوچک و جزئی باشند. 

♨️ اگر مدرسان و مسؤولان حوزه بی‌تفاوت باشند، آینده‌ای نه چندان دور، نسلی از طلبه‌های سطحی و بی‌مایه خواهیم داشت که بیشتر #بلاگر_دینی با محتواهای کم‌مقدار خواهند بود تا مبلغ دین؛ و روحانی‌بودنشان، منبع درآمد و شهرت است تا تبلیغ و دغدغه دین داشتن.

  • صادقی

🖋 احمدرضا کمالی

🔸 یکی از مهمترین سؤالاتی که برای سخنرانان دینی و مبلغان دغدغه‌مند انقلابی، امروزه مطرح است این است که: 

❓در تبلیغ، بیان چه مفاهیم و محتواهایی اولویت دارد؟ و مبلغ رسالت دارد تا چه حقایقی را به گوش مخاطبش برساند؟

🔹 اگر محتوای تبلیغی و دغدغه دینی مبلغ در حکومت غیردینی با زمانی که در حکومت اسلامی تنفس می‌کند، یکسان باشد پرواضح است که او هنوز نتوانسته رسالت دینی و انقلابی خود را بشناسد و وظیفه دینی‌اش را درست انجام دهد.

🔹 پاسخ این سؤال مهم وقتی روشن می‌شود که یک طلبه و مبلغ دینی بداند در جامعه اسلامی و در زمان حاکمیت اسلامی چه نقش و جایگاهی دارد. 

🔹 این وظیفه را رهبر معظم انقلاب زمانی که می‌خواستند جایگاه روحانیون و طلاب در پیروزی انقلاب اسلامی و نسبتشان با امام ره را تبیین کنند به کرات و در سخنرانی‌های متعدد اشاره کرده‌اند.

❇️ به عنوان نمونه ایشان در یکی از بیاناتشان می‌فرمایند:

«مردم را چه کسی آورد به خیابان؟ شماها آوردید، طلبه‌ها آوردند. بله، امام، رهبر بود؛ اگر امام نبود بدون شک این اتفاق اصلاً نمی‌افتاد؛ اما ابزار امام چه بود؟ آن وسیله‌ای که فکر امام را، خواسته امام را، آن نیّت امام را تحقّق بخشید، عملیاتی کرد، اجرایی کرد، حوزه علمیه بود، طلاب بودند. ارتباط انقلاب با حوزه قم، این است. اگر طلاب نبودند این حرکت این‌طور گسترش پیدا نمی‌کرد.»

و نیز می‌فرمایند: 

«این جوان‌های طلبه مثل زنبورهای عسل رفتند بر روی گل‌های معرفتی که از بیان امام روییده بود، نشستند تغذیه شدند، بعد راه افتادند به سرتاسر کشور، به مردم عسل دادند، به دشمنان نیش زدند؛ هم عسل، هم نیش؛ نیش و نوش با هم.»

🔹 حال سؤال این است آیا پس از پیروزی انقلاب اسلامی، همین وظیفه کماکان بر عهده طلاب نبود؟ آیا امروزه نیز برعهده مبلغین و سخنرانان دینی این نیست که مانند زنبور عسل، معارف اسلامی و حقایق دینی را از بیانات رهبر معظم انقلاب استخراج کنند و با بیان قابل فهم و متناسب برای مخاطبین مختلف تبیین و ترویج نمایند؟ 

آیا جهاد تبیین غیر از این است که افکار، منویات و مطالبات امام و ولیّ جامعه را میان مردم نشر دهیم و تبیین کنیم؟

✅ قطعا طلاب و روحانیون در زمان حاکمیت اسلامی، باید بازوی امام جامعه باشند. باید حلقه وصل بین امام و امت باشند. 

اما امروزه چه تعداد از سخنرانان پرطرفدار جامعه، رسالت تبلیغی خود را تبیین و ترویج مبانی فکری، بیانات و دستورات امام و رهبر جامعه می‌دانند؟

🔹 بنابراین یکی از مهمترین مؤلفه‌های «تحول حوزه» به این وظیفه خطیر برمی‌گردد و این امید در نسل جدید مبلغین به چشم می‌خورد که قوی‌تر از نسل‌های گذشته در جهت جهاد تبیین قدم بردارند و عملا خود را «بازوی تبیینی امام امت» قلمداد کنند و در این راه مجاهدت کرده و از هیچ کوششی دریغ نکنند.

  • صادقی

آیت الله اراکی در اجلاسیه مدیران استانی حوزه:

بار سنگین مدیریت جامعه اسلامی به دوش حوزه علمیه است/ مردم حوزه را مسئول رویدادها و مسائل جامعه اسلامی می‌دانند

  • صادقی

📝 فعالیت تبلیغی جهادی طلاب

  • صادقی

  • صادقی

📝 تلاش برای تحصیل حداکثر منافع

🔸 [فضای مجازی] یک عرصه‌ای است که دارای منافع بی‌شمار و مضرات بی‌شمار است؛ عرصه فضای مجازی اینجوری است. 

می‌توان از آن حداکثر منافع را [کسب کرد]؛ همان کاری که آن دشمن می‌کند، شما [هم] می‌توانید بکنید در جهت عکس.

❇️ مفاهیم اسلامی و معارف اسلامی را پخش کنید بدون هیچ مانع و رادعی؛ که بعضی از این مردمان مؤمن ، جوانهای مؤمن از معمم و غیرمعمم، روحانی و غیرروحانی -بعضی غیرروحانیون در این زمینه فعال‌تر هم هستند- کارهای بسیار خوبی را انجام می‌دهند.

  • صادقی

🖋 محمد حق پرست

🔸 تابحال به این فکر کردید چرا با وجود این همه مغازه خوراکی، میوه، نانوایی، باز هم به آنها اضافه می‌شود و کسی نمی‌گوید دیگر اشباع شده و ما دیر آمدیم؟

🔹 جواب مشخص است. در چرخه اقتصاد، برخی از مغازه‌ها تعطیل می‌شوند و برخی دیگر جای آنها می‌نشینند.

🔹 علت رونق و تعطیلی مغازه سه چیز است: مشتری مداری، رقابت قیمت در بازار و کیفیت جنس. (به اصطلاح جنس خوب با قیمت خوب) هیچوقت این بازارها اشباع نمی شوند و مغازه ها مزاحم همدیگر نیستند، چون هرکسی مشتری خودش را دارد. هر مغازه ای حتی کوچک و در کوچه پس کوچه ها، اگر شروط را داشته باشد، بالاخره مشتری خواهد داشت. 

🔹 تولید محتوا و تبلیغ در فضای مجازی و غیرمجازی هم چنین حکایتی دارد. هیچ‌وقت فکر نکنید با وجود منبری‌های معروف، فضا برای دیگران وجود ندارد. یا کانالهای موجود در فضای مجازی برای مخاطبان کافی هستند. 

نخیر، هر مخاطبی ذائقه و سلیقه‌ای دارد. هر تولیدکننده محتوایی هم بیان و قلم و سبک خودش را دارد.

اگر در تولید محتوا به روز باشید، و مخاطب‌مداری هم بکنید، قطعا محتوای شما خواهان و مخاطب خواهد داشت. اگر اصرار به آموزش دیدن و تخصص‌محوری داریم، دلیلش شرط رقابت و در اوج‌ماندن است. 

🔹 بگذریم از اینکه محتوای خوب در مجازی و غیرمجازی هنوز به حد مطلوب نرسیده که به اشباع‌شدن فکر کنیم. محتوای دینی در مجازستان مثل گوهر نایاب است و هنوز در ابتدای راه هستیم. حتی اگر اشباع هم شود، تازه حکایت مبلغان، حکایت مغازه‌داری است که مخاطب خودش را حتما خواهد داشت. 

🔹 زمانی که علامه طباطبائی قصد نگارش المیزان را داشت، عده‌ای به ایشان می‌گویند هرچه لازم بوده در تفسیرهای گذشته آمده و نیازی به تفسیر جدید نیست. 

اما علامه قانع نمی‌شود و نگارش را شروع می‌کند. همین حکایت برای تفسیر نمونه هم بوده که آیت الله مکارم را از نگارش منع می‌کنند به بهانه اینکه المیزان هست. اما ایشان نمونه را می‌نویسند. 

همیشه این حکایت باقی است که یا شیطان یا دیگران انسان را از تولید محتوا دلسرد یا منع کنند، اما آن کسی که حرفی برای گفتن دارد، اراده‌اش از بین نمی‌رود. 

  • صادقی