کمی گرایی یا کیفی‌گزینی؟!
📝 نگاهی به رویکرد جذب حوزه‌های علمیه
🖋 زهرا صبوری
🔸 فروردین و اردیبهشت، اوج زمان ثبت نام و پذیرش حوزه‌های علمیه خواهران است. اما مهم‌تر از تبلیغ و اطلاع‌رسانی برای جذب، ملاک و معیارهای پذیرش و جذب است.
🔺 در این میان دو رویکرد وجود دارد؛
1 کیفی‌گزینی:
برخی معتقدند از آنجایی که هدف حوزه‌ها تربیت شاگرد برای تبیین مکتب امام صادق علیه السلام و سرباز برای حضرت ولی‌عصر ارواحنا له الفداء است و حوزه، وظیفه دارد برای ظهور، زمینه‌سازی کند. از این رو لازم است در جذب طلاب، شاخصه‌های کیفی همچون ویژگی‌های فردی و خانوادگی و عوامل تربیتی و علمی مدنظر قرار گیرد.
2 کمّیت‌محوری:
اما زاویه نگاه برخی دیگر، کمیت‌محور است. و البته تحریرهای متعددی دارد که خوش‌بینانه‌ترین تقریر آن اقتضائات هدایتی و تربیتی دارد؛ به این معنا که به دلیل شؤون هدایتی ائمه علیهم السلام، چنین می‌اندیشند که همانگونه که ائمه برای حضور در مجالس علمی خود، هر فردی با هر گرایش و تفکری را می‌پذیرفتند و در صدد تربیت آنها بودند، حوزه‌ها نیز در امتداد مسیر اهل بیت موظف هستند بدون در نظر گرفتن ملاک‌های کیفی، اقدام به جذب طلبه کنند و در این راستا، کمیت در پذیرش، مورد توجه قرار گیرد و هدف این باشد که تعداد هرچه زیادتری جذب و پذیرش اتفاق بیافتد.
♨️ بر هر یک از دو رویکرد مذکور آثار و نتایجی مترتب است:
1 نگرش نخست اگرچه اقتضا دارد میزان جذب حوزه‌ها سیر نزولی پیدا کند، اما خروجی و بازدهی قابل قبولی را به دنبال دارد.
در این نگرش سرمایه حوزه در جای درست هزینه می‌شود و طلاب تربیت‌شده، خود سرمایه‌ای برای آینده حوزه محسوب می‌شوند.
2 اما در رویکرد دوم، نگاهی #دانشگاهی و کلاسیک به تحصیل در حوزه و تربیت طلبه می‌شود.
دانشگاه‌ها در پذیرش دانشجو به دنبال اجرای دستورالعمل‌ها و طی‌کردن مسیر فارغ التحصیلی هستند.
به جرأت می‌توان گفت کمتر مسؤول و استادی در دانشگاه به دنبال تربیت نیروی کارآمد است.
رویه دانشگاه، گذراندن واحد در بازه زمانی مشخص، بدون توجه به #تربیت است.
همه اینها حاکی از نگاه کمیت‌گرایانه‌ی خالی از معیارهای کیفی است؛
📈 نگاهی که در حوزه، خروجی آن، تعداد زیادی طلبه خواهد بود که ادعای مدرک و تخصص دارند و خواهان شغل و درآمد هستند بدون اینکه روحیه جهادی و مسؤلیت‌پذیری داشته باشند.
در این نگرش، نه تنها سرمایه حوزه، سرمایه‌ساز نمی‌شود بلکه به «صَرف گنجینه‌های حوزوی در غیر محل آن» نیز می‌انجامد.
توجه به عقبه حوزه‌های علمیه و تجربه نشان می‌دهد که رویکرد دوم باعث دوری حوزه‌ها از سنت‌های اصیل آن و گرفتارشدن به معایب دانشگاهی شد.
