نگاه دقیق به ظرفیت‌های ایمانی جامعه
لزوم برنامه‌ریزی برای تعمیق معنویت مردم
علی مهدوی
در نگاه به ظرفیت‌های ایمانی جامعه، دو نگاه افراطی و تفریطی وجود دارد که هردو سمّ مهلکی هستند. نگاه اول قائل به این است که مردم، از دینداری فاصله گرفته‌اند. رگه‌های دینداری به شدت در جامعه ضعیف شده است. این دسته مدام ندای واسلاما سر می‌دهند و بر طبل ناکارآمدی انقلاب اسلامی می‌کوبند که ۴۰ سال از انقلاب گذشت و قله‌ای که فتح نکریم هیچ؛ بلکه مردم بی‌دین‌تر شده‌اند.
در مقابل این نگاه، افرادی هستند که معتقدند این نظام بیمه‌ی امام زمان (عج) است و همه چیز عالی است و أصلا مشکلی نداریم.
اما هر دو نوع نگاه به یک خطر جدی ختم می‌شوند و آن، «بی عملی» است. اولی ناامید و افسرده است؛ دومی هم مست توهماتی است که برای خود وهم کرده است. یکی دیگر از مشکلات هردو طیف نیز این است که در ارائه‌ی آمارهای خود، هیچ بنیه‌ی علمی و جامعیت آماری از ابعاد مختلف ندارند و صرفا به برخی استقرائات ناقص یا ظواهر، و یا حتی رویکردی اخباری‌گرایانه تکیه می‌کنند.
برخی هم که می‌خواهند در عمل، باری بردارند و کمکی باشند، گرفتار عدم تشخیص اولویت‌ها و مسائلی می‌شوند که عاقبت وخیم آن معلوم نیست ختم به کجا خواهد شد مثل این ادعا که «پنجاه درصد دلیل فاصله مردم از روحانیت، بخاطر #لباس_روحانیت است»!!
لذا هیچ‌یک از این دو دسته، عملا برنامه و محتوای قابل ارائه و استفاده‌ای برای تقویت دینداری و تعمیق ایمان مردم ندارند و بالعکس با امواج رسانه‌ای، مخاطبین خود را گرفتار افراط و تفریط در اندیشه و عمل می‌کنند.
اما نگاه دقیق و درست به مسأله، نگاهی است که امام خامنه‌ای به این موضوع دارند؛ نگاهی که به ابعاد مختلف موضوع اشراف کامل دارد و از هرگونه کژی و کاستی مبرّاست. ظرفیت ایمانی و انقلابی مردم را قوی می‌بیند که اتفاقا باید تقویت و تعمیق شود و آنچه از این ظرفیت، بالقوه است، بالفعل شود. لذا این نگاه، هم ناامید نیست و همه‌چیز را سیاه نمی‌بیند؛ نه امیدواری منجر به بی‌‌عملی را بر‌نمی‌تابد.
امام امت، هم به ضعفها اشاره می‌کند و حتی راه حل‌های عملی ارائه می‌دهد -نظیر بیانات بی‌شمار راجع به نحوه منبر رفتن، نحوه تبلیغ، اولویت‌های تبلیغی بین مردم، طرد نکردن افراد با ظاهر متفاوت و بدحجاب و نمونه‌های بی‌شمار دیگر- هم امیدواری می‌دهد و نقاط قوت و ظرفیت عظیم ایمانی مردم را مد نظر می‌دهد. نظیر دیدار اخیر ایشان با نمایندگان مجلس که پس از برشمردن شواهد متعدد دال بر ایمان مستحکم مردم، به این نکته نیز متذکر شدند: «نمونه‌های فراوان دیگری هم از این ظرفیّت معنوی و حضور معنوی و آمادگی ملّت ایران وجود دارد که همه‌ی اینها ریشه در ایمان اسلامی و ایمان انقلابی دارد؛ اینها را نمی‌شود منکر شد؛ اگر کسی منکر بشود، مثل این است که منکر آفتاب در وسط روز شده باشد.»
حال دستگاه‌های تبلیغی نهاد روحانیت باید برنامه اصلی خود را «تعمیق و بالفعل‌سازی هرچه بیشتر ایمان جامعه» قرار دهند و معیار رشد و نکس خود را میزان پیشرفت در این مؤلفه بدانند؛ کما اینکه آحاد روحانیت و مبلغین بصورت فردی نیز باید برای دایره مخاطبین خود چنین برنامه‌ای داشته باشند و همیشه ایام منتظر نهادها نباشند.
