«امام محله» عنوان امروزی یا قدمت‌دار؟

سخنرانی حجت‌الاسلام محمود محققیان

مدیر مراکز علمی تربیتی حوزه علمیه قم گفت: ساحت تعلیم و تربیت، قضاوت، ثبت احوال و اسناد، ثبت موالید و وفیات، ثبت ازدواج و طلاق، امور اوقاف و حتی قاضی عسکر بودن در برخی از دوره‌های تاریخی در دست علمای بلاد بود.

حجت‌الاسلام محمود محققیان مدیر مراکز علمی تربیتی حوزه علمیه قم در دیدار مدیران،‌ معاونان و هم‌سنگران بنیاد هدایت ورود جدی حوزه علمیه قم به مبحث امامت مساجد و تبیین اندیشه، راهکارها و تربیت نیروی انسانی کارآمد و متناسب را ضروری و نیاز جامعه امروز دانست.

وی گفت: طبق مبانی اسلام دین متکفل سعادت دنیا و آخرت مردم است. یعنی دین با قابلیت حداکثری خود می‌تواند سعادت دو دنیا را تأمین کند چون دین دارای تاثیرات زیادی در زندگی مردم است و مسجد محل ارائه این دین حداکثری است.
امام جماعت نمونه کشوری تاکید کرد: در طول تاریخ علما تلاش کرده‌اند، دین حداکثری را اجرا کنند. از کلینی تا خمینی(ره) و از عصر صفوی که دست شیعه باز شد و علماء مناصب و مسؤولیت‌ها را به دست گرفتند، موقعیت بروز و ظهور اثرات این دین در زندگی مردم فراهم شد.
وی در تشریح نقش علمای دین در عرصه اجتماع در تاریخ اظهار داشت: ساحت تعلیم و تربیت، قضاوت، ثبت احوال و اسناد، ثبت موالید وفیات، ثبت ازدواج و طلاق، امور اوقاف و حتی قاضی عسکر بودن در برخی از دوره‌های تاریخی در دست علمای بلاد بود، لذا علماء در علوم مختلف سرآمد بودند مثلاً در علم هندسه چون به این علوم در کار خود نیاز داشتند.
محققیان در ادامه گفت: این نیازهای مردم در ساحت‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و… و تامین آن توسط روحانیون محل، باعث ارتباط مردم و روحانیون محل و مسجد بود. امام محله، معلم کودکان بود، مشاور خانواده بود، قاضی محل بود، ثبت احوال و ثبت اسناد و متولی اوقاف و… بود. اگر فرزندی به دنیا می‌آمد امام محله متوجه می‌شد، اگر مستاجری به محل می‌آمد او متوجه می‌‌شد.
وی با تشریح تاریخی اجرای فتوای معروف تنباکو گفت: این فتوا، تجلی قدرت علمای شیعه بود و موجب هوشیاری دشمن شد و انگلیسی‌ها را به تکاپو انداخت تا این قدرت را از روحانیت بگیرند؛ اثر این دشمنی وقتی ظاهر شد که منتقدین به اصطلاح روشنفکر استبداد قاجاری تبدیل به همرا‌هان رضاخانی شدند و به اسم پیشرفت ایران تمام این ساحتهای فعالیت روحانیون را از آنها گرفتند و اینگونه با قطع ارتباط مردم از روحانیت قدرت علما را کاهش دادند.

امام جماعت نمونه کشور با ذکر نام‌هایی مثل فروغی و علی اکبر داور و… بیان کرد: هر کدام از این‌ها با آوردن طرحی شئونی از قدرت روحانیت را گرفتند مثلاً علی اکبر داور با ارائه طرح اداره قضا، دست علمای بلاد را از این بخش کوتاه کرد؛ یا طرح اداره آموزش و پرورش که به قصد تعطیل کردن مکتب‌خانه‌ها از مساجد بود و یا طرح ایجاد اداره ثبت احوال و اسناد برای جلوگیری از نفوذ امام محله در محلات بود و بی اثر کردن بنجاق‌هایی که به «سند آقا» معروف بود. حتی برای مجالس ختم قانون گذاشتند! همه این‌ها برای بستن دست روحانیت و کاهش نفوذ و اثر آنها در جامعه بود.
وی مسأله متحدالشکل کردن مردم را فتنه‌ای دیگر دانست و گفت: دشمنان می‌خواستند اینگونه حتی لباس روحانیت را هم حذف کنند که با تیز هوشی آسید ابوالحسن اصفهانی ناکام ماند.
محققیان با تبیین اندیشه‌های امامین انقلاب گفت: امام خمینی(ره) با تالیف کتاب «البیع» با روشن‌فکرنمایان مبارزه کرد و شاگردان آن بزرگوار مانند حضرت آقا در سال ۱۳۵۳ با تالیف کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» به تبیین طرح اسلام جهت مدیریت جامعه و مقابله با روشن فکران متحجری که به دشمنی با اسلام برخاسته‌اند، پرداخت.
مدیر مراکز علمی تربیتی حوزه علمیه قم در پایان تاکید کرد: راهکار بازگشت روحانیت به جایگاه اصلی و اصیل خود، همراهی توام روحانیت با مردم و حاکمیت در مسیر احیای این جایگاه و مبارزه با جریان‌های مختلف دشمنان و جریان‌های روشنفکری است.