🌀 تحول‌خواهی یا سیاه‌نمایی و تضعیف

🖋 علی مهدوی


🔸 فرض کنید قرار است اتفاق مهم و تعیین‌کننده‌ای بیفتد. اتفاقی که اراده‌ها در آن سرنوشت‌ساز هستند.
در چنین شرایطی سه نوع برخورد می‌توان داشت:

1️ فعالیت قوی قبل از اتفاق و تلاش برای تغییر و رقم خوردن بهترین سرنوشت

2️ سکوت و بی‌تفاوتی محض!!

3️ سکوت تا وقوع اتفاق و سپس زبان بازکردن به گلایه و نقد پس از آن اتفاق!

🔹 دسته اول به تکلیف خود -ولو در غربت- عمل کرده و خط تحول را تعقیب کرده است؛ هرچند نتیجه‌ای متفاوت و دور از انتظارش حاصل شده باشد.

🔹 حساب نومیدی و خواب‌زدگی دسته دوم که واضح است. هرچه از سنگ و چوب حرکت برخیزد از این طیف هم برخواهد خواست.
اما دسته سوم موقع تکلیف، در خواب هستند و پس از آن تازه هوشیار شده و ناله و فغان سر می‌دهند!! به خیال خود روشنگری می‌کنند؛ حال آنکه بدانند یا ندانند صرفا به سیاه‌نمایی می‌پردازند و تضعیف.

🔹 انتخاب اعضای شورای عالی و هیأت رییسه جامعه مدرسین از همین سنخ اتفاقات مهم است. تا قبل از انتخاب، وظیفه داریم بهترین ملاک‌ها را معرفی و اصلح افراد را مطالبه کنیم. اما پس از انتخاب افراد، بجای غر زدن و سیاه‌نمایی و تخریب و تضعیف جایگاه نهادها، لازم است مسیر مطالبات و تحول را از خط درست آن پیگیر شویم. تحولِ حقیقی شدنی است؛ به شرط شجاعت، صراحت و #صبر_انقلابی.

🔹 این را همه بدانیم مبادا خط اصیل و صراط مستقیم تحول‌خواهی که آموزه‌ و رهنمون امامان انقلاب است را به رفتارهای عقیمِ شبه اپوزوسیون تقلیل دهیم؛ رفتارهایی که همیشه تداعی‌گر پرخاشگری و به دور از منطق است!!

🔻 ما کجاییم و ملامتگر بیکار کجاست؟!

🌀 ارتقای درجات علمی بدون ارتقای معنوی؟!

#یادداشت_مهمان

🖋 فاطمه صادقی


🔹 این روزها تمام تلاش مؤسسات آموزش عالی که حوزه‌های علمیه نیز از آن بی‌نصیب نیست به دنبال دعوت دانشجویان و طلاب خود به ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر است؛ اما این امر بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌های لازم و کیفیت ارائه آن است.

🔹 همین که فقط درجات علمی را طی کنی مدرکی صادر شود و در قافله دکترها و سطح چهاری‌ها قرار بگیری ولی دریغ از اندکی کیفیت تحصیل و ارتقای درجه اخلاقی و به ویژه معنویت!!
هرچه بالاتر می‌روی چون درجه علمی‌ات افزوده می‌شود افتخاراتت هم بیشتر می‌شود غافل از آن که ممکن است به همان میزان، از اخلاق و معنویاتت کاسته شود.

🔹 البته این در مورد همه صدق نمی‌کند ولی روند فراگیری آن مشهود است. در سطح‌های پایین‌تر، ولایت‌پذیری، اطاعت‌پذیری و هم‌نوع‌دوستی بیشتر دیده می‌شود در حالیکه در سطوح بالاتر، انتظارات و توقعات باتوجه به شأن و رتبه علمی‌ات افزوده می‌شود و ...

همچنان که در روایت آمده:
کُلُّ عِلمٍ وَبالٌ عَلى صاحِبِهِ یَومَ القِیامَةِ إلاّ مَن عَمِلَ بِهِ.
هر علمى در روز قیامت براى صاحب خود وبال است، مگر کسى که به علمش عمل کند.

🔹 اهل علم باید قدم به قدم علمش پیش برود. یعنی هرچقدر علمش افزون می‌شود، عملش نیز مضاعف گردد. چراکه علم بدون تقوا و معنویت آسیب‌زاست. تقوا و معنویتی که طلاب برای آن به حوزه می‌آیند اما برخی در طول مسیر تحصیل، از هدف اصلی باز می‌مانند!!

🔹 این درست است که برای تهذیب، مراقبه‌های شدید فردی لازم است؛ اما جای خالی برنامه‌‌های تهذیبی حوزه‌های علمیه -چه حوزه خواهران و حتی حوزه علمیه برادران- به شدت حس می‌شود.

🌀 انقلاب‌های دیروز و امروز

🖋 محمد حق‌پرست

🔹 سیزده آبان، سالروز تبعید حضرت امام (ره) برای مخالفت با قانون کاپیتولاسیون و سالروز تسخیر لانه جاسوسی آمریکا است.
آن سالها دوران سختی بود. دوران غربزدگی، استعمار فرهنگی و غارت منابع ملی. دوره ای که هرکسی با کوچکترین اعتراض به سیستم، یا فریاد اسلامخواهی و عدالتخواهی به زندان و تبعید می رفت.

🔹 شاید اگر ما در آن دوران بودیم و قدرت شاهنشاهی و سیطره اش را میدیدیم، اصلا به فکرمان نمی رسید که جهاد و استقامت در مقابل طاغوت نتیجه بدهد. آن روزی که امام -بخوانید مرجع شیعیان در یک کشور شیعی- به تبعید رفت، کمتر کسی بود که هنوز هوای مبارزه در سر داشته باشد. اما استقامت امام و یارانش منجر به پیروزی انقلاب شد. استقامت یعنی اگر روزی امام را برای مخالف با کاپیتولاسیون در ۱۳ آبان تبعید کردند، اما ۱۵ سال بعد در چنین سالروزی کل سفارتخانه آمریکایی تصاحب شد و آمریکایی ها اخراج شدند.

راز این پیروزی در چند کلمه خلاصه می شود: ایمان به خداوند، توکل بر او و استقامت.

🔹 اکنون قدمهای اول انقلاب را برداشته ایم. ایران اسلامی برای تحقق اسلام ناب در سطح افراد، دولت و جامعه نیاز به انقلاب ها دارد و این ما هستیم که باید این مسیر را ادامه دهیم. روزگاری اصل قیام کردن، تسخیر لانه جاسوسی و جنگ مسئله بود. امروز فعالیت در عرصه علوم انسانی، اقتصاد مقاومتی و مبارزه با انحرافها و تحریفها مسئله است. اگر منتظریم که انقلاب از مشکلات خالی شود، چنین فرضی غیرممکن است، بلکه مشکلات نو به نو خواهند شد.

🔹 بحث بر سر ظرفیتها و فرصتها و آسیب شناسی قطعا واجب و مهم است. اما بحث دیگر حرکت کردن و مسئولیت پذیری است.
این ما هستیم که باید جای خودمان را در پازل انقلاب پیدا کنیم و در کنار انتقاد، به پیشنهاد عملی و پیگیری و مطالبه برای تحقق پیشنهادات فکر کنیم. اگر غیر از این باشد، منِ طلبه با غیر طلبه فرقی ندارم و دیگر عنوان «انقلابی» و «سرباز امام زمان» شعاری بیش نیست. اگر امام و یارانش در شرایط سخت گذشته پیروز شدند، پس با شرایط امروزی که بهتر از گذشته است، ما هم می توانیم قطعا پیروز شویم.

🌀 نقش مرجعیت در کاپیتولاسیون

📝 حرکتی عظیم‌تر از تحریم تنباکو

🖋 محمد حق‌پرست

یک.
چهارم آبان، سالروز مخالفت امام خمینی (ره) با قانون کاپیتولاسیون است. برخی، روحانیت را به انزوا و بی‌تفاوتی در مقابله با طاغوت متهم می‌کنند و در حافظه و آگاهی تاریخی خویش، چیزی جز تحریم تنباکو را به یاد نمی‌آورند. حال آنکه این ادعا دلیلی بر بی‌اطلاعی ایشان نسبت به نهضتهای روحانیت و نقش آنها در مبارزه با طاغوتها است. تاریخ روحانیت و مراجع تشیع در صده اخیر، پر از قیام و اقدام علیه طاغوت و ظلم است. اقدام علیه قانون کاپیتولاسیون حتی بزرگتر از تحریم تنباکو است، چون سخنرانی و اقدام تاریخی امام امت، علیه دستگاه استعمار جهانی بود، نه فقط علیه یک قرارداد ننگین.

دو.
بعد از سخنرانی امام، قانون کاپیتولاسیون یکی از محورهای اصلی مبارزات انقلابیون می‌شود. عده‌ای دیگر نیز نسبت به این قانون موضع داشتند، اما هیچکدام به اندازه مخالفت امام نتوانست مبارزه با طاغوت را گفتمان و جریان‌سازی کند. یعنی اینقدر که عالم شیعی بر قلوب مردم تأثیرگذار است، هیچ جریان دیگری چنین نفوذی ندارد؛ تا جایی که اگر این ظرفیت به درستی هدایت شود، می‌تواند منشأ اتفاقات بزرگ اجتماعی و سیاسی باشد.

سه.
حضرت امام در این سخنرانی از تمام علمای نجف و قم، دعوت به مبارزه علیه طاغوت می‌کنند. در همین راستا طیف عظیمی از روحانیت از ایشان حمایت و تبعیت کردند. تاریخ گواه بر این است، که هرجا علما در مقابله با ظلمی به اتفاق رسیدند و اقدام کردند، آن ظلم دوام نخواهد آورد. پس اقتدار تأثیر فتوای مرجعیت، به حمایت سایر علما و روحانیون از اوست و وظیفه همه طلاب است که همواره از کیان مرجعیت دفاع کنند.

🌀 سالروز آغاز امامت حضرت ولی عصر (عج) مبارک باد

🏴 ایام رحلت پیامبر اعظم حضرت محمد مصطفی(ص)، شهادت امام حسن مجتبی(ع) و شهادت امام رضا(ع) تسلیت باد.

🌀 تفاوت دعوت پیغمبر با دعوت مصلحان و مرشدان معنوی(3)

📝 بخش سوم
💠 امام خامنه‌ای

3 برخی مصلحین اصلا وارد میدان عمل نمی‌شوند و صرفا به ارشادات معنوی بسنده می‌کنند

🔻 حالا این مربوط به کیست؟ این مربوط به آن کسی است که اصلاح را عملاً آغاز می‌کند و تلاش می‌کند. برای مثال مصلحین زیادی را شما می‌بینید در جوامع گوناگون تاریخی؛ در همین زمانهای نزدیک ما در جوامع اسلامی مصلحینی پیدا شدند که بعضی مردم را در جامعه‌ای که در آن کینه‌ورزی وجود داشته به صلح دعوت می‌کردند، بعضی ثروتمندان را در جامعه‌ای که فقر وجود داشته به کمک به فقرا دعوت می‌کردند، بعضی از این فراتر می‌رفتند و ملّتها را به آشتی و صلح با یکدیگر دعوت می‌کردند؛ البتّه در میان اینها کسانی بودند که صادقانه حرکت می‌کردند، شاید کسانی هم بودند که خیلی هم نیّتهای صادقی نداشتند. در طول تاریخ هم ما این ‌جور آدمهایی را می‌شناسیم؛ این تازه مصلح است امّا کسان دیگری هم هستند که همین اندازه هم حرکت نمی‌کنند.

🔻 اگر چه افکاری دارند، پیشنهادهایی برای ساخت یک جامعه‌ی مطلوب و ایدئال دارند، امّا تلاش ندارند. فلاسفه از این قبیلند؛ بیشتر آن فلاسفه‌ی اجتماعی که یک طرحی را برای نظام اجتماعی ارائه دادند، از این قبیلند. در گذشته هم ما در تاریخ این‌ جور فیلسوفانی داشته‌ایم، در دورانهای اخیر در بسیاری از نقاط جهان و در کشور خودمان هم داشته‌ایم کسانی را که می‌نشستند یک گوشه‌ای -اصلاً اهل حرکت و تلاش و فعّالیّت هم نبودند- نصیحت می‌کردند، می‌نوشتند، طرحِ دنیای ایدئالِ خودشان را روی کاغذ می‌آوردند، مدینه‌ی فاضله‌ای ترسیم می‌کردند، این را می‌دادند تا در افکار و اذهان و اندیشه‌های بشر رسوخ کند به امید اینکه یک روزی کسانی پیدا بشوند که آن را پیاده کنند و به مرحله‌ی عمل دربیاورند؛ روشِ معلّمانِ معمولیِ بشر این ‌جوری است.

📅 ۱۰ آبان ۱۳۶۵

🌀 تفاوت دعوت پیغمبر با دعوت مصلحان و مرشدان معنوی (2)

📝 بخش دوم
💠 امام خامنه‌ای

2 مصلحین و حکما صرفا دنبال رفع یک نقیصه هستند؛ لذا به همان چهارچوب و نظام اجتماعی-سیاسی موجود تن می‌دهند

🔸 سبک کار مصلحین یا حکما و فلاسفه جور دیگر است؛ تشکیل یک جامعه‌ی محدود به حدود و ضوابطِ موردِ نظر برای غالبِ این کسانی که اسم بردم، مطرح نیست. مصلحین میخواهند جامعه را اصلاح کنند؛ یعنی چه اصلاح کنند؟ یعنی یک نقیصه‌ای در جامعه هست، آن را برطرف کنند؛ یک ضعفی در یک گوشه‌ای از جامعه هست، آن را جبران کنند؛ فسادی هست، خرابی‌ای هست، آن را ترمیم کنند. مثلاً یک مصلح اجتماعی که انقلابی نباشد، در جامعه اگر دید فقر هست و فقرا هستند، در صدد برمی‌آید که با روشهای گوناگون فقر مردم را برطرف کند. فرض بفرمایید که ثروتمندان را، دارایان را، قانونگذاران را وادار کند تا قوانینی بگذارند یا ثروتی را کنار بگذارند یا صندوقی را درست کنند تا بدان وسیله فقرای جامعه از فقر نجات پیدا کنند.

🔸 یا اگر چنانچه یک فسادی در جامعه هست، فحشا مثلاً در جامعه هست، [مصلح] با گفتن، با ایراد خطبه و سخنرانی، با بیان حقایق، با نصیحت، با موعظه مردم را وادار می‌کند به اینکه از فحشا و فساد و مانند اینها اِعراض کنند و راه درست را انتخاب کنند؛ یک مصلح دلسوز علاقه‌مند این‌ جور عمل می‌کند.
امّا چهارچوب جامعه را این مصلح قبول کرده؛ یعنی نظام اجتماعی را، نظام سیاسی را، حکومت را، ارتباطات گوناگونی را که در یک جامعه وجود دارد و مناسبات اجتماعی را پذیرفته [لکن] در آنها عیبی مشاهده می‌کند، [فقط] این عیب را می‌خواهد برطرف کند.

ادامه دارد...

📅 ۱۰ آبان ۱۳۶۵

🌀 تفاوت دعوت پیغمبر با دعوت مصلحان و مرشدان معنوی

📝 بخش نخست
💠 امام خامنه‌ای

1 پیامبر هدفش ساخت جامعه در همه ابعاد است

🔹 در زندگی رسول‌ خدا یک چیز وجود دارد که آن مستمر است؛ بقیّه‌ی چیزهایی که در حیات اجتماعی پیغمبر هست، غیر از خصلتها و صفات معنوی و خود پیغمبری و مانند اینها مقطعی و مربوط به زمانها است؛ آنچه در زندگی اجتماعی پیغمبر و در شخصیّت آن حضرت به ‌عنوان یک رهبر از اوّل تا آخر ادامه دارد، مبارزه است.

🔹 پیغمبر اسلام از اوّل بعثت، مردم را به یک جامعه‌ی الهی و توحیدی دعوت می‌کرد.

🔹 اصلاً نباید دعوت پیغمبر را با دعوتی که فلاسفه و حکما و معلّمین و مصلحین جوامع انجام می‌دادند، اشتباه کرد و یکی گرفت؛ نوع دعوت پیغمبر و هدف پیغمبر با آنها تفاوت داشت. از اوّلی که رسول ‌خدا مبعوث شد، خطّ‌مشی آن حضرت عبارت از این بود که یک جامعه‌ای به‌ وجود بیاورد و در آن جامعه امکان هدایت انسانها را برایشان فراهم کند.

ادامه دارد...

📅 ۱۰ آبان ۱۳۶۵

🌀 غفلت از ساحات مختلف پیامبر اعظم (ص)

📝 نیاز به فهم دقیق‌تر تاریخ زندگی پیامبر

💠 امام خامنه‌ای

🔹 ما شیعیان و همچنین عموم مسلمانان از تاریخ اسلام، مخصوصاً آن مقداری که مربوط به ماجراهای زمان پیغمبر است، اطّلاع درست و دقیقی نداریم؛ یعنی تاریخ و تاریخ اسلام در میان ما جدّی گرفته نشده است.

🔹 منظور از تاریخ زمان پیغمبر، مجموعه‌ی حوادثی است که از پیش از بعثت تا بحبوحه‌ی ماجراهای اوّل بعثت شروع می‌شود و تا ماجرای مهمّ هجرت پیغمبر در سال سیزدهم بعثت و سپس در لحظه‌لحظه‌ی روزها و ساعات مهم و تعیین‌کننده‌ی ده سال اقامت مدینه ادامه پیدا می‌کند و با وفات پیغمبر، آن سلسله از مطالب تمام می‌شود؛ این بخش از تاریخ خیلی حائز اهمّیّت است.

🔺 البتّه درباره‌ی پیغمبر روایات فراوان و نقلیّات مختلف -بعضی قوی، بعضی ضعیف- گفته شده است. کم‌ و بیش [همه]، مخصوصاً آن کسانی که با کتاب سر و کار داشته‌اند یا با مجالس و منابر و پای منبرها انس داشته‌اند، از زندگی پیغمبر یک گوشه‌هایی، یک نمونه‌هایی می‌دانند لکن باید عرض بکنم که هر حادثه‌ای در زندگی پیغمبر آن‌ وقتی معنای حقیقی خودش را پیدا میکند که در مجموعه‌ی این تاریخ بیست‌وسه‌ساله و دوران حیات پیغمبر، مورد ملاحظه قرار بگیرد و معنای آن حادثه در جهاد مستمرّ رسول‌ خدا درج بشود؛ وَ الّا بسیاری از این حوادثی که شما شنیده‌اید از زندگی پیغمبر، به ‌طور مجرّد و تنها، آن معنای حقیقی خودش را نمی‌دهد.

🔻 برای همین هم هست که در ذهن مسلمانان و بخصوص در جامعه‌ی خود ما -که ما از نزدیک با وضع فکری مردم همواره تماس داشته‌ایم- سیمای رسول‌ خدا به ‌عنوان یک سیاستمدار، به ‌عنوان یک حاکم، به‌ عنوان یک انقلابی، به عنوان یک مبارز و قهرمان میدان جنگ، به ‌عنوان یک پدر مهربان و دلسوز، یک انسان حکیم و آینده‌نگر شناخته نشده است.

🔹 درست است که در ذهن مردم ما اعتقاد به همه‌ی این خصوصیّات و بالاتر از این خصوصیّات نسبت به پیغمبر هست، امّا معتقد بودن به اینکه پیغمبر فوق‌العاده است و با وحی الهی سر و کار دارد و معجزه می‌کند یک حرف است، و ترسیم شخصیّت والای انسانی پیغمبر که می‌تواند برای ما اسوه باشد و درس باشد و از آن استفاده کنیم، یک مطلب دیگر است؛ این دوّمی در جامعه‌ی ما انجام نشده و جا نیفتاده است.

✅ لذا ما احتیاج داریم که تاریخ زندگی پیغمبر را یک‌ قدری بیشتر، دقیق‌تر بدانیم و بفهمیم...

📅 ۱۰ آبان ۱۳۶۵