مناهج

نظرسنجی سنن حوزوی

مناهج
نگرش ها و دغدغه های حوزه و روحانیت

طبقه بندی موضوعی

۱۳۳۲ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «مناهج» ثبت شده است

  • صادقی

استدلال سست

۱۸
شهریور

‼️ استاد علیدوست در کمال حیرت فرمودند که چون نصف حلقه ثالثه در ۳۶ روز نوشته شده، پس نمی‌تواند کتاب درسی باشد!!

⁉️ استاد علیدوست، شهید ثانی (ره) هم جلد اول شرح لمعه را در ۳ ماه نوشت، پس نصف الروضة البهیّة در ۹۰ روز نوشته شده (که حجم بیشتری از حلقه ثالثه دارد)، اگر موافق هستید آن هم حذف شود؟!

✅ شاید در مقایسه نوابغ جهان علم با افراد عادی، نیاز به متانت بیشتری داشته باشیم. 

✅ استاد #شهیدی فرمودند: «مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی می‌گفتند ایامی که شهید #صدر مشغول نوشتن حلقات بودند روزی ۱۶ ساعت می‌نوشتند». این را بگذارید کنار نبوغ بالا، حافظه فوق العاده، فکر منظم و بیش از ۲۰ سال کار ممحض در علم اصول».

🔹 مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی (ره) چند بار فرمودند که جلد اول منهاج الصالحین آیت الله العظمی خویی (ره) را بعد از اولین چاپ به مرحوم شهید #صدر (ره) دادم. و فقط یک یا دو روز نزد ایشان بود. بعد به من دادند و فرمودند در صفحه آخر ۱۳ اشکال نوشتم که فتاوایی هستند که حسب مبنای خود آیت الله العظمی خویی (ره) صحیح نمی‌باشند. بنده هم بردم خدمت مرحوم آقای خویی (ره). ایشان هم کتاب را گرفتند و تک تک اشکالات را می‌خواندند و به صفحه مربوطه مراجعه می‌کردند و می‌فرمودند: عجب، با اینکه قبل از چاپ چند نفر از آقایان هم مطالعه کرده بودند، ولی عجیب است که این اشکالات علمی باقی مانده است. و فرمودند اگر ممکن است جلد دوم منهاج را قبل از چاپ، ایشان بازبینی کند. 

❇️ واقعیت آن است که شهید صدر یک نخبه به تمام معنا بود که با وجود قوت آثارش هنوز هم ناشناخته است.

  • صادقی

🖋 محمد حق پرست

یک.

تمام اختلاف بر تغییر کتب درسی به این برمی‌گردد که آیا می‌توان روش بهتری برای آموزش مطرح کرد یا خیر؟ همه این مسئله را ممکن عقلی می‌دانند اما برخی به لحاظ وقوعی آن را ناممکن می‌دانند. به قول ایشان، مگر می‌شود کتابی بهتر از مکاسب و رسائل و کفایه نوشت؟

این نوع بیان، تفاوتی با مخالفت کردن با روشها و آموزشهای جدید ندارد.

دو.

متن درسی و آموزشی به لحاظ عبارت باید روان باشد؛ چون دقت اصلی باید بر فهم مسائل باشد؛ نه بر روی بازکردن گره از پیچیدگی‌های متن.

اینکه سادگی متون را تعبیر به روزنامه‌ای‌خواندن کنیم و آن را به سخره بگیریم، حقیقت را عوض نمی‌کند که بسیاری از طلاب در ابتدای جاده اجتهاد درمانده می‌شوند و نه تنها روش فقاهت بلکه الفبای اجتهاد را هم نمی‌آموزند. 

سه.

علت دفاع برخی بزرگان و اساتید از کتب موجود، دو چیز است: فهم دقیق متون دینی و فهم تراث علمی گذشتگان.

هیچ‌کس موافق نیست خروجی حوزه، طلاب سطحی و ضعیف باشند.

درباره فهم متون دینی: 

اولا اکثر متون دینی مغلق نیستند. بیشتر دقت بر محتوا لازم است تا دقت در فهم متن. مثل فهم دقیق لوازم فرمایش معصوم یا فهم مطلق و مقید روایات و.... 

ثانیا، بر فرض که عبارات دینی مغلق باشند. اما آیا راهش فقط این است که کفایه و مکاسب خوانده شود؟ چرا بجای غور در متون کتب درسی، خود روایات را بررسی نکنیم؟ 

کلاس حدیث‌خوانی در حوزه کم‌رونق است. دقتی که بر فهم عبارات رسائل و کفایه می‌گذاریم، چرا برنامه‌ریزی نمی‌کنیم که بر متون سخت روایی گذاشته شود؟

درباره ارتباط با تراث علمی:

❓گذشتگان که کفایه نخوانده بودند، مشکل فهم احادیث و تراث را چطور حل کردند؟  

چه زمانی قرار است در حوزه جا بیفتد که آموزش علم و ارتباط با تراث علمی دو ساحت هستند و جداگانه باید تدبیر شوند؟

آموزش را با عبارات روان قرار دهید و درس جداگانه‌ای برای متن‌خوانی و ارتباط با تراث قرار دهید.

چهار.

غالباً سؤالات جدی و بدیهی برای بدنه طلاب وجود دارد که اساتید از جواب دقیق به آنها پرهیز می‌کنند. سؤال اصلی این است، طلابی که می‌خواهند وارد عرصه تبلیغ یا دستگاه‌های اجرائی شوند، چرا باید کتب مغلق سطوح عالی را بخوانند و تا کنون برای ایشان چه فایده‌ای داشته است؟ نمی‌شود این عده تفکیک شوند و فقه و اصول روان‌تری داشته باشند؟ بماند که طلابی که عزم اجتهاد دارند و حلقات خوانده‌اند بهتر از کفایه‌خوان‌ها در دروس خارج درخشیدند‌.

📈 همچنین آمار خروجی‌های حوزه گویای این است که آینده طلاب چه می‌شود. اکثرا دنبال مشاغلی می‌روند که ربطی به یادگیری فقه و اصول در سطح تخصصی و اجتهادی ندارد. چرا باید عمر ایشان به این دروس بگذرد؟ حرف این نیست که فقه و روش برداشت درست از متون دینی را یاد ندهید. می‌گویم چرا باید با عبارات سخت و روش پیچیده و پرتلفات آموزش دهیم. به قول مرحوم آیت الله العظمی #بهجت چرا طلاب باید در این مسیر کشته شوند؟

پنج.

 باورش سخت است، اما حقیقت این است که اکثر طلاب کتابهای سطح عالی را با نمونه سؤال و تلخیص امتحان می‌دهند و فرسنگها با دغدغه اساتیدی که فقط چند طلبه مستعد اجتهاد را می‌بینند فاصله دارند.

چاره این است که کمی از فضای محدودی که دور خود ساخته‌ایم بیرون بیاییم، بین طلاب بیاییم و سعی کنیم ریشه اصلی مشکلات را بیابیم.

شش.

برنامه جدید هیچ اجباری را مطرح نکرده است؛ از تخییر و اختیار دادن به طلاب و اساتید، این همه هراس نکنیم.

  • صادقی

🖋 محمد حق پرست

دغدغه «استاد فاضل لنکرانی» درباره یادگیری روش اجتهاد شیخ انصاری (ره)، دغدغه‌ای درست و بجاست.

اما مشکل این است که این دغدغه در هیچ‌کدام از برنامه سابق و فعلی محقق نمی‌شود؛ چون نه دغدغه طلاب و اساتید و نه روش تعلیم و تعلم فعلی برای این مهم برنامه‌ریزی شده است.

امروز استاد و طلبه دغدغه‌شان کمیت است نه کیفیت و دنبال تمام‌کردن محدوده هستند. 

همچنین سبک آموزشی کتابهای فقهی، سبک یادگیری روش اجتهاد نیست. 

🔹 در یادداشتهای دیگر به اهمیت و ضرورت آموزش «روش اجتهاد و آشنایی با مکتبهای اجتهادی» پرداخته‌ایم. وقتی از تحول سخن می‌گوییم، دقیقا منظور همین است که روش تعلیم دروس متناسب با غرض آنها نیست. 

معمولا طلاب سطح عالی و حتی خارج، اصلا نمی‌دانند تفاوت روش اجتهادی شیخ با علمای قبل و بعد شیخ در چیست؟ چه شد که اخباری‌ها به وجود آمدند و چرا دوباره اصولی‌ها جریان غالب شدند؟ تغییرات شیخ در سبک فقاهت چیست؟ 

🔹 تحول در آموزش فقه و اصول فقط تغییر کتاب نیست. تغییر کتب یا اصلاح محدوده درسی، بخش ناچیزی از تحول آموزشی است. 

✅ تحول مطلوب آن است که:

اولا «مکاتب و روش‌های اجتهادی» را درس بدهیم. طلبه‌ای که از تاریخ فقه و اصول و تطورات آن خبر ندارد، مثل غریبه‌ها پای این دروس می‌نشیند. 

ثانیا، فقه و اصول را به صورت کارگاهی آموزش دهیم. چنانچه در تعریف فقاهت گفته‌اند، این علم باید ملکه شود و ملکه‌شدن آن به تمرین آموزه‌ها و غور در متون دینی است. 

حضرت امام (ره) در شرایط اجتهاد این نکته را مهمترین شرط (به تعبیر امام «الاهم الالزم») برای رسیدن به اجتهاد می‌دانند. (الاجتهاد و التقلید، ص ۱۱)

🔹 نقل است که مرحوم آیه الله العظمی فاضل لنکرانی و همچنین برخی دیگر از بزرگان، همه مکاسب را کلاس نرفته بودند بلکه قسمتی از آن را درس گرفته و قسمت‌های دیگر را خودشان خوانده بودند. 

با این حال تفاوتی در تدریس ایشان نداشته و به همه مکاسب تسلط داشتند. علت این است که ایشان قسمت‌های خوانده شده را طوری یادگرفته بودند که قسمت‌های دیگر را می توانستند بفهمند. ما هم امروز نیازمند همین سبک از تعلیم و تعلم هستیم.

🔻 لذا اینکه با تعصب دم از مثله شدن کتاب شیخ بزنیم و بر برنامه ناقص گذشته جمود داشته باشیم هم بنظر صحیح نیست.

  • صادقی

📅 ۱۴۰۱/۰۶/۱۲

مجمع جهانی اهل‌بیت:

مجمع جهانی اهل‌بیت مرکز مهم و باعظمتی است.

اهل‌بیت در دنیای اسلام از یک عظمت و محبوبیّت بی‌نظیری برخوردارند.

این مرکز باید محلّ توجّه و الهام‌گیری از سوی همه‌ی مسلمین باشد.

چند نکته مورد توجه برای مجمع جهانی اهل‌بیت:

1️⃣ اعضای مجمع جهانی اهل‌بیت بار سنگینی بر دوش دارند.

مجمع را یک پایگاهی قرار بدهیم برای نشر معارف اهل‌‌‌بیت.

با شیوه‌های معقول معارف اهل‌بیت را منتقل کنید به جوامع مختلف.

2️⃣ شیعه مفتخر است به اینکه در مقابل نظام سلطه ایستاد.

این اژدهای هفت سری را که در همه‌ی شئون زندگی کشورها به نحو ظالمانه شرکت میکرد متوقّف کرد.

بسیاری از خواسته‌های نظام استکبار به وسیله‌ی جمهوری اسلامی متوقّف مانده و تخریب شده.

🏳️پرچم جمهوری اسلامی همان پرچمی است که انبیا و ائمّه برداشتند یعنی پرچم عدالت و معنویت.

نکته تکمیلی:

امام راحل (رضوان اللّه تعالی علیه) به همه یاد داد که خطوط فاصل موجود میان آحاد جوامع اسلامی را کنار بگذارند.

فقط یک خطّ فاصل وجود دارد و آن خطّ فاصل میان ایمان و اسلام از یک طرف و کفر و استکبار از طرف دیگر است.

3️⃣ وقتی خط‌کشی را پُررنگ میکنیم بین مجموعه‌ی عظیم دنیای اسلام و بین دنیای سلطه، قهراً عکس‌العمل دارد.

🔎منشأ همه‌ی تبلیغات ایران‌هراسی و شیعه‌هراسی، خشم آمریکا از خنثی شدن نقشه‌هایش است.

همه باید حواسشان باشد با این سیاستِ استکباریِ آمریکا همراهی نکنند.

🤝ما اَتباع اهل‌بیت باید پرچم‌دار همبستگی و هم‌افزایی باشیم.

در دنیای اسلام چه کسی به مردم غزّه و فلسطین به قدر جمهوری اسلامی کمک کرده؟ 

4️⃣ ظرفیّتهای دنیای اسلام برای متوقّف کردن و عقب راندن دنیای استکبار ظرفیّتهای بسیار خوبی است.

ظرفیتهای نرم‌افزاری:

- معارف و عقاید ما

- نگاه امیدوارانه ما به جهان، مهدوی آینده قطعی اسلام

- روشن بودن نقش انسان و توکل به خدا برای ما

بن‌بست فکری و تئوریک دنیای غرب

غیر قابل توجیه بودن خیلی از مسائل دنیا برای غرب با نگاه لیبرال‌ ـ دموکراسی

ظرفیت های سخت‌افزاری:

- ظرفیّت زیاد برای پیشرفت

- سرزمین‌های وسیع

- منابع فوق‌العاده ارزشمند مانند نفت و گاز

نظام جمهوری اسلامی:

نظام جمهوری اسلامی یک واقعیّتی است که وجود دارد روی زمین؛ وعده نیست که «حالا خواهیم کرد»

مهم‌تر از پدید آمدن نظام اسلامی تاب‌آوری نظام اسلامی در مقابل دشمنی‌ها است.

اینکه میگوییم «جمهوری اسلامی یک الگو است»:

معنایش این نیست که در همه‌ی کشورهای اسلامی بایستی ساختار سیاسی مثل نظام جمهوری اسلامی باشد.

عمده اصول و مبانی است: 

- عمده مسئله‌ی «اَشِدّاءُ عَلَى الکُفّارِ رُحَماءُ بَینَهُم» است.

- عمده «وَ عَلَى اللَّهِ فَلیَتَوَکَّلِ المُؤمِنون» است.

نکته پایانی:

ما آینده‌ی دنیای اسلام را آینده‌ی خوبی میدانیم.

مجموعه‌ی شیعه‌ی دنیا میتوانند نقش‌آفرینی بزرگی بکنند.

شما به عنوان مجمع جهانی تشیّع میتوانید نقش‌آفرینی زیادی بکنید.

  • صادقی

🔸 اخیرا استاد قائینی فرمودند: یک نفر برای ایشان نقل کرده است که آیت الله العظمی سیستانی - حفظه الله - با تغییر کتاب رسائل #مخالف هستند و فرزندشان ایشان را آرام کرده...

🔹 فرمایش ایشان باعث شد این موضوع را از طلاب محترم #نجف پیگیری کنیم. و در نهایت تعجب معلوم شد که کتاب #رسائل مدت‌ها است از نظام آموزشی حوزه نجف کنار گذاشته شده و نه امتحان گرفته می‌شود و نه بصورت رسمی کسی تدریس می‌کند.

♨️ در نجف بعد از اصول الفقه، طلاب دو دسته می‌شوند. 

یک دسته حلقات و سپس کفایه و برخی مستقیم کفایه می‌خوانند. 

📸 برنامه امتحانی لجنه امتحانات نجف را در تصویر فوق، ملاحظه می‌فرمایید.

  • صادقی

🔹 حضرت استاد شهیدی در جلسات متعدد فقهی خود راجع به موضوع برنامه درسی جدید آموزشی حوزه صحبت کرده بودند و لذا پس از کسب اجازه و تایید دقیق ایشان بر متن زیر، مجموعی از فرمایشات ایشان در چند جلسه را نقل می‌کنیم:

✅ مهم این است که برنامه برای اساتید خوب توضیح داده شود! با این برنامه‌ حوزه که بدیل‌ها تخییری هستند مخالفتی ندارم. 

🔹 اکنون که کتاب حلقات کنار کفایه آمده و طلاب مخیر هستند بین انتخاب کفایه و حلقات، به نظرتان مراجع با این مخالفند؟! یا این مدرسین محترم اگر به آنها درست انتقال داده شود که طلاب با خواندن حلقات بحثهای خارج را بهتر می‌فهمند، یا حداقل برخی اینطورند! آیا آنها مخالفت می‌کنند؟!

🔹 حتی من معتقدم در دروس مقدمات قبل پایه ۷ هم تحریرالوسیله امام یا منهاج الصالحین اگر به آن شرح استدلالی مختصری اضافه شود عدل تخییری می‌شود! چه لزومی دارد همه لمعه را بخوانند؟! اتفاقا منهاج الصالحین بزرگان زیادی روی آن کار کرده اند و کتاب خیلی خوبی است. 

❗️ حلقات خیلی کتاب خوبی است، بسیاری از بحثهای بعد از کفایه در حلقات است که اگر کسی آن را بخواند چیزی از دست نداده است. بلکه به اعتقاد من نه تنها برای ورود به درس خارج خواندن حلقات طلبه را از رسائل و کفایه بی‌نیاز می‌کند، بلکه به تجربه طلابی که در درس خارج نظرات جدید را در مثل حلقات در سطح خوانده‌اند، در خارج موفق‌تر هستند. طلبه می‌تواند فرمایش‌های ایشان را مانند سایر بزرگان، در دروس خارج مراجعه و بررسی نماید. 

🔹 بزرگوارانی که می‌گویند اگر کتاب روان باشد طلاب شل و بی علم بار می‌آیند، حداقل من این را قبول ندارم! طلاب سطح باید #مطالب را یاد بگیرند و کم‌کم در خارج توان رجوع پیدا می‌کنند.

🔹 به هر حال ما می‌دانیم که طلاب عمومی نمی‌توانند تمام مطالب مکاسب را فقط در ۴ سال با استاد بخوانند. مسلما برخی بخش‌ها خوانده نمی‌شود و طلاب هم بعد از مدتی که متن شیخ را با دقت خواندند، می‌توانند بقیه بخش‌ها را خودشان درک کنند.

  • صادقی

🎥 چه کسی چشم فتنه عراق را کور کرد؟

  • صادقی

📝 گلایه از انفعال پلیس

🔸 روحانی مضروب گفته: هنگام برگشت از مسجد حجت الاسلام حیدری امام جماعت مسجد کوچه رهبر را دیدم که با تلفن همراه صحبت می کرد، بنده هم داخل خودرو بودم دست بلند کرده و سلام کرد، ناگهان دو جوان بدون علت با لوله آهنی به وی حمله ور شده به سر و صورتش کوبیدند و مورد ضرب و شتم قرار دادند.

 که گویا بیهوش شد.

🔹 پایین آمدم تا جلویشان را بگیرم که من را هم مورد ضرب و شتم قرار دادند و از ناحیه دست مجروح ساختند و به زمین افتادم.

♨️ جای بسی تأسف از مامور نیروی انتظامی است که وقتی گفتم در داخل خانه پنهان شده اند با بی تفاوتی در جوابم گفت، اجازه بده گزارشم را تکمیل کنم بعد می روم و دستگیرشان می‌کنم. ولی هیچ اقدامی نکرد.

📌 مناهج:

طلاب و روحانیون انتظار دارند مسؤولین حوزه با جدیت مسأله را پیگیری کنند؛ هم مجرمین شناسایی شوند و به مجازات برسند، هم از پلیس مربوط اگر انفعال و خطایی داشته شکایت شود.

  • صادقی

🔹 اینها ابتهاج دنیوی می‌آورد!

📌 مناهج:

مراقبه این عالم بزرگوار برای آحاد حوزویان درس‌آموز است؛ چه طلاب، چه اساتید، چه مسؤولین حوزه و چه آنها که سودای مرجعیت دارند...

  • صادقی